ประเภทของสายไฟในโลกใบนี้ มีทั้งหมดกี่แบบ ความแตกต่างเป็นอย่างไร ?

03 October 2021 1076

ประเภทของสายไฟมีทั้งหมดกี่แบบ

ประเภทของสายไฟของแต่ละที่นั้นมีความแตกต่างกันออกไป มีมาตรฐานการใช้ก็แตกต่างกันไป ถ้าไม่รู้เกี่ยวกับประเภทของสายไฟในแต่ละที่คงจะยากในการทำงานแต่ละครั้ง วันนี้เราจะพาไปรู้จัก ปลั๊กและขั้วต่อของสายไฟในแต่ละที่ว่าที่ไหนใช้แบบไหนบ้าง

ปลั๊กไฟในโลกมีทั้งหมด 14 แบบ องค์กรที่กำหนดมาตรฐานปลั๊กอย่าง IEC (International Electrotechnical Commision) ได้แบ่งประเภทปลั๊กตามลำดับตัวอักษรภาษาอังกฤษตั้งแต่ A-N ตามสถานที่ไว้ดังนี้

1.Type A

Type A เป็นปลั๊กที่ถูกใช้อย่างมาก ทั้งสองขาจะมีลักษณะแบน ในประเทศสหรัฐอเมริกานั้นทั้งสองขาจะไม่เท่ากันมีอีกข้างที่ใหญ่กว่า แต่ในประเทศญี่ปุ่นขาทั้งสองข้างจะเท่ากัน ในประเทศไทยก็ถูกใช้มากเช่นกัน

2.Type B

Type B เป็นปลั๊ก 3 ขา โดยจะมีหัวแบน 2 ขาและขากราวด์ (กลม) หนึ่งขา จะใช้กันมากที่ทวีปอเมริกาเหนือและประเทศญี่ปุ่น รวมไปถึงประเทศไทยก็นิยมใช้กันมากเช่นกัน

3.Type C

Type C เป็นที่ปลั๊กนิยมอย่างมากในทวีปยุโรป จนมีเชื่อเรียกมาตรฐานว่า Europlug ลักษณะจะเป็นขากลมทั้งสองข้าง

4.Type D

Type D เป็นปลั๊กที่กลมทั้ง 3 ขา มีขากราวด์ใหญ่อยู่ตรงกลาง ทั้ง 3 จะเรียงเป็นรูปสามเหลี่ยม นิยมใช้ในประเทศแถบอินเดีย เนปาล ศรีลังกา

5.Type E

Type E เป็นลักษณะขากลม 2 ขา และสามารถรองรับการขากลมสายดินได้เพราะมีรูที่เพิ่มมาในปลั๊ก นิยมใช้ที่ประเทศฝรั่งเศส เบลเยี่ยม และสโลวาเกีย

6.Type F

Type F เป็นขากลมคู่ พร้อมคลิปกราวด์ทั้งสองด้าน ใช้งานคล้ายกับ Type E นิยมใช้กันในทวีปยุโรป เช่น ประเทศเยอรมัน ออสเตรีย และสเปน

7.Type G

Type G มีลักษณะสี่เหลี่ยมแบน 3 ขา นิยมใช้ในประเทศอังกฤษ สิงคโปร์ และฮ่องกง ปลั๊กประเภทนี้จะมีฟิวส์อยู่ภายในเพื่อเพิ่มความปลอดภัยด้วย ปลั๊กชนิดนี้ไม่สามารถใช้ร่วมกับปลั๊กชนิดอื่นได้

8.Type H

Type H มีลักษณะเป็นแบบแบน 3 ขา อีกสองขาจะอยู่ข้างล่าง วางตัวแบบเฉียง 45 องศาเข้าหากัน นิยมใช้ในประเทศอิสราเอล

9.Type I

Type I เป็นขาแบนทั้งหมด 3 ขา แต่ 2 ขาข้างล่างจะเป็นลักษณะของตัว V สลับด้านกับ Type H นิยมใช้ในประเทศนิสซีแลนด์และอาร์เจนตินา

10.Type J

Type J เป็นลักษณะขากลมทั้ง 3 รูปแบบสามเหลี่ยม เป็นลักษณะที่มีการใช้น้อยมาก นิยมใช้ในประเทศสวิสเซอร์แลนด์

11.Type K

Type K มีลักษณะขากลม 2 ข้างและมีขากราวด์ยื่นออกมา นิยมใช้ในประเทศเดนมาร์ก

12.Type L

Type L มีลักษณะเป็นวงกลมทั้ง 3 ขาที่เรียงกันอยู่ โดยตรงกลางจะเป็นขากราวด์

13.Type M

Type M เป็นหัวกลม 3 ขารูปสามเหลี่ยม ขากราวด์อยู่ตรงกลางจะมีขนาดใหญ่เป็นพิเศษ นิยมใช้ในประเทศแถบแอฟริกาใต้

14.Type N

Type N เป็นขากลมทั้ง 3 ขา นิยมใช้ที่ประเทศบราซิล

มาตรฐานสากล IEC 60320

IEC 60320 คือมาตรฐานที่กำหนดอุกรณ์ที่เกี่ยวกับสายไฟว่าสามารถใช้ได้ถึง 250 โวลต์ แต่ละประเทศจะมีมาตรฐานของสายไฟแตกต่างกัน แต่ IEC 60320 จะเป็นมาตรฐานสากลที่ยอมรับกันทั่วโลก สัญลักษณ์ C เป็นรหัสมาตรฐานสำหรับตัวเชื่อมต่อที่ทำโดย IEC 60320 จะมีการระบุตัวเชื่อมต่อสำหรับอุณนภูมิที่ต่างกันตามรูปภาพต่อไปนี้

สายไฟ IEC 60320 จะใช้เลขคู่สำหรับปลั๊กและเลขคี่สำหรับเต้ารับผสมพันธุ์ โดยปกติอุปกรณ์ตัวผู้จะสูงกว่าแผ่น 1 สำหรับขั้วต่อสายเคเบิลตัวเมียที่สอดคล้องกัน ดังนั้นประเภทสายไฟที่ใช้บ่อยที่สุดคือ C13 ถึง C14 และ C19 ถึง C20 สายไฟทั่วไปประเภทอื่นๆ ได้แก่ C14 ถึง C15 และ C15 ถึง C20

แม้ว่ามาตรฐาน IEC 60320 จะเป็นที่นิยมในโลกแล้ว แต่ก็มีมาตรฐานที่แต่ละประเทศสร้างขึ้นมา เช่น อเมริกาเหนือจะมี NEMA 5-15P (Type B)

มาตรฐาน NEMA จะนิยมใช้ในประเทศอเมริกาเหนืส่วนใหญ่ ปลั๊ก NEMA 5 - 15P นั้นใช้กันอย่างมากเป็นวงจรสามสายได้รับการจัดอันดับที่ 15 A 250 V ในขณะที่ทั่วไปใช้ไฟแค่ 110 V

สายไฟ NEMA 5-15P ถึง NEMA 5-15R เป็นสายไฟประเภททั่วไป NEMA 5-15P ย่อมาจากปลั๊ก และ NEMA 5-15R ย่อมาจากเต้ารับ สายไฟประเภทอื่นๆ ที่ใช้บ่อยที่ใช้ปลั๊ก NEMA 5-15 ได้แก่ NEMA 5-15P ถึง C13 และ NEMA 5-15P ถึง C15

ปัจจุบันในยุโรปใช้ปลั๊ก CEE 7/7 เป็นมาตรฐานหลัก แต่ก็มีบางประเทศที่ใช้ปลั๊ก CENELEC เป็นมาตรฐานหลัก แต่ก็มีประเทศที่ไม่ได้ใช้มาตรฐาน CEE 7/7 ได้แก่ เดนมาร์ก (AFSNIT 107-2-D1) ไอร์แลนด์และอิตาลี (CEI 23-50) มอลตา (BS 1363) ไซปรัส (BS 1363) ยิบรอลตาร์ (BS 1363) และสวิตเซอร์แลนด์ (SEV 1011) สายไฟยอดนิยมที่ใช้ปลั๊ก CEE 7/7 ได้แก่ CEE 7/7 ถึง C13, CEE 7/7 ถึง C15 และ CEE 7/7 ถึง C19

common cee7-7 power cords

บางประเทศก็มีมาตรฐานปลั๊กของตัวเอง เช่น มาตรฐานออสเตรเลีย AS/NZS 3112 (Type I) มาตรฐานบราซิล NBR 14136 และมาตรฐานญี่ปุ่น JIS C 8303 (Type A, B) เป็นต้น แต่สิ่งหนึ่งที่พบได้ทั่วไปคืออุปกรณ์เหล่านี้อาจใช้มาตรฐานตัวเชื่อมต่อ IEC 60320 ทั้งหมด

ขอขอบคุณ

ที่มา : https://community.fs.com/blog/small-power-cord-big-difference.html

ที่มารูปภาพ : https://www.cui.com/blog/selecting-appropriate-input-and-output-plugs-for-your-power-adapter

แปลภาษาและแก้ไขโดย : PBA Supply